Παναγία η Χρυσοχεριά στο Καινούργιο

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«ΧΡΥΣΟΧΕΡΙΑ» Καινουργίου Μια ιστορική εκδοχή Μια πρόταση ιερή
Γράφει ο Βασ. Μιχ. Φουντούλης*  

-    Ως γνωστόν, και με βάση σχετικήν απόφαση του «Πρώην Δήμου Θεστιέων», (1996) η Παναγία της «Χρυσοχεριάς» ορίστηκε Πολιούχος Καινουργίου και η 8η Σεπτεμβρίου, ημέρα που τιμάται η μνήμη της, καθιερώθηκε ως Αργία γενική, Αγοράς και Υπηρεσιών.
-    Από εκκλησιαστικής πλευράς ορίστηκε, και καθιερώθηκε εδώ και πάρα πολλά χρόνια, «Μονοεκκλησιά». Την ημέρα αυτή δηλαδή, οι δύο ενορίες Αγίου Δημητρίου και Αγίου Νικολάου, Καινουργίου, συλλειτουργούν στο εκκλησάκι της «Χρυσοχεριάς», δίνοντας έτσι τον τόνο, πανηγυρικά, της ενότητας του πληρώματος των ενοριτών τους.
-    Λίγα στοιχεία, όσα από πηγές και μαρτυρίες συλλέξαμε για την ιστορία της εκκλησίας της «Χρυσοχεριάς» :
Μέχρι τις Αρχές του 1930 περίπου, στη θέση αυτή ήταν ένα μικρό εκκλησάκι, μονόχωρο, ρυθμού βασιλικής, πετρόχτιστο και επιχωμένο, σχεδόν ως τη μέση. Την ηλικία του δεν την γνωρίζουμε ακριβώς∙ Προφανώς όμως ήταν αρκετά παλαιό όπως άλλωστε και όλα σχεδόν, τα εκκλησάκια της περιοχής. Ο χρόνος  και οι φθορές που προκλήθηκαν στο διάβα του δεν μας άφησαν αρκετά στοιχεία για την «Ταυτοποίησή» τους.
-    Στα χρόνια προ του 1900 το χωριό μας ήταν από αδιαμόρφωτο ως ανύπαρκτο με τη σημερινή του διάσταση και μορφή. Τρεις χώροι οικιστικοί υπήρχαν τότε στην περιοχή μας : ο Βλοχός, η Παλιοχώρα (κοντά στον Αη-Γιώργη) και η Άνω Τραγάνα. Ο κάμπος ως την επανάσταση ανήκε στον Αγά, τον Τούρκο, κι όταν αυτός έφυγε κι ήρθε η  Λευτεριά ο κάμπος «Αγρίδιασε» για μεγάλο χρονικό διάστημα, ώσπου μπήκαν μικροί και μεγάλοι καλλιεργητές, αρκετές φορές και με συγκρούσεις, κι έκαναν τις περιουσίες τους.
-    Σ’ αυτή την εποχή οι Βλοχαΐτες  κατέβαιναν στον κάμπο για τις καλλιέργειές τους, σχεδόν κάθε μέρα, και το βράδυ ανέβαιναν και πάλι πάνω στο Βλοχό. Αργότερα για ν΄αποφεύγουν αυτή την καθημερινή ταλαιπωρία στο ανεβοκατέβασμα, έκαμαν πρώτα κάποιες καλύβες πρόχειρες στη θέση Παλιοχώρι (κοντά στον Πύργο…). Οι καλύβες με τον καιρό έγιναν μονιμώτερες κατοικίες, ώσπου χτίστηκαν τα πρώτα σπίτια προ του 1900. Έτσι άρχισε η μετοικεσία τους στον κάμπο.
-    Νεκροταφείο είχαν στο Βλοχό. Τους νεκρούς τους μετέφεραν από τον κάμπο εκεί πάνω. Η δυσκολία, για τον καιρό εκείνο, ήταν προφανής: Μονοπάτι ο δρόμος κι ανήφορος∙ επίπονο έργο ανοικονόμητο κι άβολο αρκετά.

 










 Ζήτησαν λοιπόν από τους καμπίσιους της Παλιοχώρας το μικρό εκκλησάκι της Χρυσοχεριάς για να θάβουν εκεί τους δικούς τους ανθρώπους. Τους δόθηκε κι έτσι ξεκίνησε να γίνεται το σημερινό Νεκροταφείο.
Η παραχώρηση αυτή ήταν ένα ακόμα στοιχείο σοβαρό που διευκόλυνε την μετοικεσία των Βλοχαϊτών στον κάμπο και την επιτάχυνε μάλιστα αρκετά.
Έτσι δημιουργήθηκε το μισό χωριό μας,  ο πέρα Μαχαλάς, το «Σαμάρι» ο Κάτω Βλοχός, στις Αρχές του 1900 περίπου. Ακολούθησαν βέβαια μέτοικοι κι από άλλες  περιοχές του «Τότε Δήμου Θεστιέων»…
Τους δόθηκε λοιπόν το εκκλησάκι  της Χρυσοχερίας, το περιποιήθηκαν κι αργότερα στη 10ετία του 1930 το κατεδάφισαν (δυστυχώς) κι έχτισαν στη θέση του το σημερινό Ναό της Παναγίας.
-    Το προσωνύμιο Χρυσοχεριά (από Γενέσιον της Παναγίας) δεν γνωρίζουμε πότε και πως της αποδόθηκε. Πιθανότατα από πολύ παλιά, αν όχι από πάντα, και βέβαια από τις θαυματουργικές της παρεμβάσεις, είτε προσωπικά είτε κοινωνικά, που με «Απλοχεριά» έκανε και κάνει στους πιστούς μέχρι τις μέρες μας ως κεφαλή και προστάτις του χωριού μας.
-    Το Προσωνύμιο μάλιστα αυτό «Χρυσοχεριά» (και όχι Χρυσοχέρα που υπάρχει και άλλου) είναι εξ όσων γνωρίζουμε Μοναδικό στο Νομό μας, πιθανότατα δε και στον ευρύτερο εκκλησιαστικό χώρο.
-    Και κάποια ακόμα Ιστορικά στοιχεία σχετικά με τη «Χρυσοχεριά»:
Στο Θέρμο ως γνωστόν γίνονταν το παζάρι – εμποροπανήγυρη (εμπορεύματα και ζώα) από 1-8 Σεπτεμβρίου. Στη γιορτή της «Χρυσοχεριάς» (8 Σεπτεμβρίου) το παζάρι στήνονταν και στο Καινούριο κι από εδώ  έφευγε  και συνέχιζε στη Γαβαλού Μακρυνείας. Τόνος πανηγυρικός στη γιορτή της από τότε.
Μέχρι το 1936 την ημέρα της 8ης Σεπτεμβρίου, πανηγύρι γίνονταν στα Ζακώνινα (Παλιοκαρυά). Τη χρονιά αυτή κάποιοι μερακλήδες της Αγοράς του Καινουργίου έτσι απλά αποφάσισαν να στήσουν κι εδώ πανηγύρι. Μια Ζυγιά όργανα, λίγα τραπέζια, πολύ κέφι και ο θεσμός στη μέρα της Χρυσοχεριάς μπήκε, κι ως τα σήμερα καλά κρατεί.
Στα χρόνια της Κατοχής η καμπανούλα της, έδινε το σύνθημα ότι οι Γερμανοί κατακτητές τότε, έρχονται από το Αγρίνιο, κι έτρεχε ο κόσμος του χωριού μας να κρυφτεί∙ απροσδιόριστες οι βουλές του δυνάστη τότε … πάντως και συνήθως  όχι φιλικές…
Στο χώρο του Ναού της στα δύσκολα τα χρόνια της 10ετίας του 1940, λειτούργησε Λαϊκό Δικαστήριο, αποδίδοντας δικαιοσύνη στον κόσμο της περιοχής, ενώπιον Θεού και Ανθρώπων….




Το κείμενο και οι φωτογραφίες είναι απο παλαιότερη ανάρτηση του http://www.prototypia.gr/