Ο Γκιώνης και η λαϊκή παράδοση του Αγρινίου

Ο Γκιώνης είναι το μικρότερο από τα νυκτόβια αρπακτικά πουλιά.
Στο κεφάλι του έχει κι αυτός,σαν τον μπούφο,δυο λοφία φτερά.Τη φωλιά του τη φτιάχνει μέσα σε κουφάλες δέντρων ή σε χαλάσματα σπιτιών.Τρώει κάμπιες,μικρά ποντίκια,σκουλήκια,κ.τ.λ.

Είναι γι αυτό ωφέλιμο πτηνό. Ανήκει με το μπούφο και την κουκουβάγια στην οικογένεια των "Γλαυκίδων"(γι αυτό λέγεται Δενδρόβιος γλαύξ),και στη μεγάλη τάξη των αρπακτικών πουλιών,στην οποία ανήκουν  οι αετοί,τα όρνια,τα γεράκια,κ.τ.λ.
Σκωψ ο Εφιάλτης είναι το επίσημο όνομά του.

Η λαϊκή παράδοση, διηγείται τη θλιβερή ιστορία του νυχτόβιου πουλιού, που μας έρχεται κάθε άνοιξη από τα μέρη της Αραπιάς και πιάνει τα τρίστρατα των χωριών μας,την ώρα του σούρουπου, με διάφορες τοπικές παραλλαγές.


Η λαϊκή παράδοση του Αγρινίου λέει: 


Ήταν μια φορά δυο αδελφοί τσοπαναραίοι.

Εκεί που διάβαιναν τα πρόβατα ,από το ένα μέρος μια κίσσα από πίσω βέλαξε σαν πρόβατο.
 
-Σύρε ,βρε Αντώνη,λέει ο ένας αδελφός του άλλου,να φέρεις το πρόβατο που έμεινε πίσω.
 
-Όχι δεν ήτανε πρόβατο,λέει ο άλλος.

-Όχι πρόβατο ήτανε.

-Όχι κίσσα.

Ήρθαν στα λόγια,τράβηξε ο ένας αδελφός το μαχαίρι και έσφαξε τον Αντώνη.

Γύρισε ύστερα να πάρει το αρνί αλλά δεν ηύρε τίποτα.

Τότε πέταξε η κίσσα από το κλαρί κι εκείνος κατάλαβε τι κακό έκαμε.
Άρχισε λοιπόν να μοιρολογάει τον αδελφό του και παρακάλεσε το Θεό να τον κάνει πουλί.

Ο Θεός τον άκουσε κι από τότε όλο φωνάζει! "Αντών! Αντών!"