''Η μαρτυρία και το μαρτύριο του αγίου Δημητρίου" ΥΠΟ ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΝ. ΓΚΙΑΦΗ ΘΕΟΛΟΓΟΥ - ΠΟΛ. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΟΣ

Η μαρτυρία και το μαρτύριο του αγίου Δημητρίου

«Δημήτριον τιμήσωμεν, τὸν

σοφώτατον ἐν διδαχαῖς

καὶ στεφανίτην ἐν Μάρτυσι»

(δοξαστικό αίνων Αγίου Δημητρίου)

 

      ΥΠΟ ΙΩΑΝΝΟΥ ΑΝ. ΓΚΙΑΦΗ

ΘΕΟΛΟΓΟΥ - ΠΟΛ. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΟΣ

Εγνωσμένη αλήθεια είναι πως η κάθε εποχή έχει τα δικά της πρότυπα. Πρόκειται για ανθρώπους που ξεχώρισαν και διακρίθηκαν μέσα στον κοινωνικό ιστό. Άλλοι για το χάρισμά τους στην διαπαιδαγώγηση. Άλλοι για το τάλαντό τους στις τέχνες. Άλλοι για την κλίση τους στις επιστήμες κ. ο. κ. Πράγματι εάν εξερευνήσουμε την ιστορία της ανθρωπότητας, θα ανεύρουμε
πολλά πρότυπα-ανθρώπων, οι οποίοι με το παράδειγμά τους ωφέλησαν κι άλλους. Προπάντων έγραψαν τη δική τους ιστορία.

Εύκολα δύναται κάποιος να εκφράσει την ερώτηση: ‘‘Γιατί μιλάμε περί προτύπων και μάλιστα περί των καλών κοινωνικών προτύπων;’’ Διότι η Αγία μας Εκκλησία κάθε χρόνο στις 26 Οκτωβρίου μας προβάλει ένα ξεχωριστό πρότυπο. Ένα αλλιώτικο πρότυπο από τα συνηθισμένα. Ένα πρότυπο διαχρονικό! Μας υπενθυμίζει το επίγειο πέρασμα ενός ανθρώπου που κατόρθωσε να γίνει ‘‘ο μέγας Κυρίου ποταμός του μύρου’’ και ‘‘ο οπλίτης Χριστού’’. Και λόγος γίνεται για τον άγιο Δημήτριο τον μυροβλύτη, έναν ιδιαιτέρως προσφιλή άγιο στο εκκλησιαστικό πλήρωμα. Λίαν εύστοχα έχει χαρακτηρισθεί ως «ο άγιος της οικουμένης», αφού όπου καίει το καντήλι της Ορθοδοξίας, τιμάται σήμερα η μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου.

Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη περίπου το 280 μ. Χ., τέλη του 3ου αιώνος. Ζει σε χρόνια δύσκολα για την Εκκλησία του Χριστού. Σε όλη την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία εξαπολύονται διωγμοί κατά των χριστιανών. Συγκεκριμένα έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορος Διοκλητιανού και του τετράρχη Γαλέριου Μαξιμιανού οι οποίοι εδίωκαν απηνώς τους φέροντας το όνομα του Χριστού.

Η καταγωγή του υπήρξε αριστοκρατική. Ως εκ τούτου και η μόρφωσή του ήταν η ανώτερη της εποχής εκείνης. Αν και πολύ νέος στην ηλικία, γρήγορα ανήλθε στα ανώτερα αξιώματα του Ρωμαϊκού στρατού. Μάλιστα ο Μαξιμιανός εκτιμώντας τα πολλά του χαρίσματα, τον διόρισε στρατηγό σε όλη την περιοχή της Θεσσαλίας, στην οποία συμπεριλαμβάνονταν και η Θεσσαλονίκη. Παράλληλα ο νεαρός Δημήτριος γνώρισε την χριστιανική αλήθεια, την οποία και με πολλή αγάπη ασπάστηκε. Τόσο πίστεψε στον Εσταυρωμένο Χριστό που έγινε και διδάσκαλος του ιερού ευαγγελίου. Αναφέρεται πως δημιούργησε έναν κύκλο νέων ανθρώπων, τους οποίους ο ίδιος κατηχούσε μέσα στην χαλκευτική στοά της Θεσσαλονίκης. Είχε οδηγήσει πολλούς συμπατριώτες του από τον δρόμο της ειδωλολατρίας στην οδό του Κυρίου, την ‘απάγουσα στην Βασιλεία των Ουρανών’.

Όταν ο Μαξιμιανός πληροφορήθηκε την ιεραποστολική δράση του στρατηγού Δημητρίου, αμέσως διέταξε να τον συλλάβουν. Τον συνέλαβαν τη στιγμή που εξηγούσε ‘‘τα ρήματα ζωής αιωνίου’’ σε νέους ανθρώπους. Χωρίς φόβο και τρόμο ενώπιον του αυτοκράτορος ομολογεί την αγάπη του για το Χριστό. Το αποτέλεσμα ήταν να φυλακισθεί στις καμάρες των καμίνων των δημοσίων λουτρών.

Εκεί στην φυλακή δεν χάνει τον καιρό του άσκοπα. Συγκεντρώνει τους νέους και μέσα από τα ‘‘σίδερα’’ τους  προπονεί πνευματικά. Η περίπτωση του μαθητή του Νέστορος, ο οποίος με τη βοήθεια του Θεού του Δημητρίου κατάφερε να νικήσει τον ανίκητο γιγαντόσωμο Λυαίο , αποτελεί τρανταχτή απόδειξη της κατηχητικής διακονίας του αγίου.  Είχε σπείρει τον λόγο του Θεού στον Νέστορα και αυτός ο σπόρος καρποφόρησε. Έτσι ο Νέστορας σε κάποιους αγώνες προς τιμήν του αυτοκράτορος  κατατρόπωσε τον Λυαίο ως άλλος Δαυίδ που νίκησε τον Γολιάθ.

Ο Μαξιμιανός χάνοντας τον Λυαίο, θύμωσε και όχι μόνο διέταξε τον αποκεφαλισμό του Νέστορος, αλλά και τον θάνατο δια λογχισμού του πνευματικού καθοδηγητή του, του Δημητρίου. Με αυτό τον τρόπο ο άγιος Δημήτριος και ο μαθητής του Νέστορας (του οποίου η μνήμη του εορτάζεται στις 27 Οκτωβρίου)λαμβάνουν το αμαράντινο στεφάνι της δόξης του Θεού.

Εάν κάποιος ήθελε να υπογραμμίσει δύο στοιχεία από τον θεάρεστο βίο του αγίου Δημητρίου, αυτά θα ήταν η μαρτυρία του και το μαρτύριο του. Πρώτα ο δούλος του Θεού Δημήτριος μαρτυρεί περί των θαυμασίων και των ανεξιχνίαστων δωρεών του Κυρίου και κατόπιν επισφραγίζει τη μαρτυρία του με το δι’ αίματος μαρτύριο του. Κύριο μέλημά του ήταν η διακήρυξη της εν Χριστώ αλήθειας. Ό,τι δε κήρυσσε το πίστευε όχι συναισθηματικά, αλλά με όλη του την ύπαρξη, φθάνοντας μέχρι τη θυσία ακόμη και της ίδιας του της ζωής. Μήπως όλοι οι άγιοι μάρτυρες της Εκκλησίας μας, αυτό δεν έπραξαν; Η Εκκλησία δεν είναι παρά μια αδιάκοπη «μαρτυρία Ιησού Χριστού», γι’ αυτό και ονομάζεται Εκκλησία μαρτύρων. Κάθε φορά που ομολογούμε το σύμβολο της πίστεώς μας, ονομάζουμε την Εκκλησία Αγία. Αυτό γίνεται διότι η Εκκλησία είναι διαποτισμένη από το πανάγιο αίμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, καθώς και από το αίμα των πολυάριθμων μαρτύρων που ακολούθησαν το παράδειγμα Του. Και με βάση αυτό το μαρτυρικό φρόνημα οφείλει ο κάθε πιστός να πορεύεται στη ζωή του. Οι πατέρες της Εκκλησίας μας σημειώνουν χαρακτηριστικά πως ο καθένας έχει χρέος να γίνει «μάρτυς τη προαιρέσει». Να θαυμάσει τον κάθε μάρτυρα και να δώσει μέσα του την υπόσχεση πως, αν ο Θεός το θέλει, να πορευτεί και αυτός το δρόμο του μαρτυρίου και της θυσίας. 

Ενατενίζοντας το πρόσωπο του Αγίου Δημητρίου αποτυπωμένο στην ιερή του εικόνα, οφείλουμε να αναρωτηθούμε μέσα μας. Έχουμε την μαρτυρία Χριστού στη ζωή μας; Μπορεί να μην μας ζητάτε σήμερα να χύσουμε το αίμα μας, αλλά θυσιάζουμε χρόνο για το Χριστό; Ενδιαφερόμαστε να διαδοθεί ο λόγος του Θεού στους συνανθρώπους μας; Ή μήπως εμμένουμε σε μια ατομοκεντρική σωτηρία;  Ο κάθε χριστιανός από τη στιγμή που εγκεντρίζεται στο σώμα του Χριστού δεν έχει μόνο το δικαίωμα της προσωπικής του λύτρωσης, αλλά και την υποχρέωση να μεταλαμπαδεύσει στους άλλους το φως του Χριστού. Οι άγιοι βέβαια δεν έμειναν στη μαρτυρία, προχώρησαν στο μαρτύριο. Ακόμη όμως και αυτός ο θάνατός τους είναι μαρτυρία για την πίστη τους και μαρτυρία για τον εαυτό τους.

Ζούμε σε καιρούς δύσκολους στους οποίους μπορεί να μην υπάρχει ο εμφανής διωγμός και τα πρωτοχριστιανικά μαρτύρια. Υπάρχει όμως η «οργανωμένη» αθεΐα που επιχειρεί να εμφιλοχωρήσει ακόμη και σε νεανικές ψυχές, δηλ. στην ελπίδα αυτού του τόπου. Εδώ καλούμαστε να δώσουμε τον προσωπικό μας αγώνα, έναν αγώνα μαρτυρίας Ιησού Χριστού. Παντού και πάντοτε! Απ’ όποιο μετερίζι κι αν βρισκόμαστε, μέσα στις πολλές και καθημερινές έγνοιες μας ας είναι και αυτή, η πιο ουσιαστική. Το φωτεινό παράδειγμα του αγίου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου ας συνέχει το βίο μας, όταν και εμείς ως άλλοι Δημήτριοι καλούμαστε να μαρτυρούμε αδιαλείπτως περί του Αναστάντος Κυρίου. Γένοιτο!