Η παιδεία του φαίνεσθαι ή του είναι;

[Γράφει η Γαλαζούλα Εβίνα: Φιλόλογος - Ειδική παιδαγωγός, με καταγωγή από το Παναιτώλιο] 

Από το 1980 και κάθε χρόνο, νέοι  συμμετέχουν στις Πανελλήνιες Εξετάσεις με σκοπό την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σπουδάζουν , αποφοιτούν, κι όμως.. το πολιτιστικό, κοινωνικό και

μορφωτικό επίπεδο της χώρας παραμένει χαμηλό. Αυτό κυρίως συμβαίνει γιατί η επιθυμία (υπαρκτή ή επιβεβλημένη) για ανώτατες σπουδές συνυπάρχει με την άνθηση των χειρότερων χαρακτηριστικών της κοινωνίας και υποστολή όλων εκείνων που οδηγούν στην κατάκτηση της, μετά κόπου και αξιολόγησης, «αριστείας». Εδώ και δεκαετίες η είσοδος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι ο κύριος στόχος στη ζωή της οικογένειας . Στόχος και πλάνη την ίδια στιγμή.

   Μέσω της εκπαίδευσης, μαθαίνουμε ή δεν μαθαίνουμε την ιστορία, τον πολιτισμό μας, να σεβόμαστε το περιβάλλον, να αξιολογούμε και να αξιολογούμαστε, να επιχειρηματολογούμε και να δεχόμαστε την διαφορετική γνώμη.  Η εκπαίδευση παρέχει τα εργαλεία για να μπορούμε να κάνουμε αναγωγές στη «μεγάλη εικόνα» του κόσμου (φαίνεσθαι) ή για να βυθιζόμαστε στον «ατόφιο υποκειμενισμό» του μικρού, πεπερασμένου και διαρκώς επαναλαμβανομένου μοτίβου.

Πώς θα ήταν  λοιπόν, µια Παιδεία που θα δίνει βαρύτητα στους θεμελιώδεις παιδευτικούς σκοπούς; Θεωρώ ότι θα ήταν µια Παιδεία που (δια) µορφώνει πολίτες υπεύθυνους, πολίτες κοινωνικά ευαίσθητους, πολίτες καλλιεργηµένους, πολίτες µε αρχές, ήθος, αξίες και ιδανικά, πολίτες µε ικανότητες, πολίτες με πιστεύω, πολίτες µε γνώσεις και αυτογνωσία. Ό,τι σχεδιάζεται και εφαρμόζεται από το Νηπιαγωγείο µέχρι και την τρίτη Λυκείου θα πρέπει να υπηρετεί µια τέτοια µορφή Παιδείας.

Επιπλέον, κυρίαρχα στοιχεία της Παιδείας, διάχυτα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, θα επρεπε να είναι οι αρχές, οι αξίες και τα ιδανικά, ό,τι στηρίζει µια κοινωνία, ό,τι (συμβάλλει στη συνέχεια και στην πρόοδο) συνεχίζει έναν λαό, ό,τι είναι ικανό να δημιουργήσει την ιστορία ενός λαού. Όχι ως θεωρίες και φανφάρες, αλλά ως στοιχεία που πηγάζουν µέσα από την ιστορία και την παράδοση τού τόπου, ως ιδέες, αρχές και πρότυπα ζωής που µπορούν να εµπνεύσουν και να προάγουν μια χώρα.

    Ο έρωτας της γνώσης που ρίχνει φως γύρω µας, η αγάπη για το σχολείο ως ιερό μέρος αφύπνισης τού νου, η εκτίµηση και ο σεβασμός  στον εκπαιδευτικό ως πηγή γνώσης και προσφοράς στην κοινωνία και τον άνθρωπο, η αγάπη για ένα βιβλίο ως µετάβαση στον κόσµο της ανακάλυψης, όλα αυτά αποτελούν άπιαστο όνειρο στη σύγχρονη πραγματικότητα, εις βάρος κάθε έννοιας ουσιαστικής  Παιδείας.

   Κύριος και µοναδικός σκοπός της εκπαίδευσης θα έπρεπε να είναι η πραγµατική µόρφωση της προσωπικότητας των νέων ανθρώπων, η αληθινή καλλιέργεια, μια Παιδεία ουσίας, µια Παιδεία ποιοτικής ζωής. Μια τέτοια Παιδεία µπορεί να λειτουργήσει ως µόνιµη ασφαλιστική δικλίδα για την αποφυγή στο µέλλον κάθε είδους κρίσης.

Γαλαζούλα Εβίνα: Φιλόλογος- Ειδική παιδαγωγός