Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός: Ο Θεός δεν μας θέλει κριτές αλλά συμμέτοχους στο έργο της σωτηρίας του κόσμου

Του Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνού

 

Ανήκουμε στην Εκκλησία του Χριστού. Το γεγονός αυτό εγκαινιάστηκε κατά την ώρα του βαπτίσματός μας και επιβεβαιώνεται καθημερινά με την πίστη μας και

τον προσωπικό μας πνευματικό αγώνα, προκειμένου να εναρμονίσουμε τη ζωή μας με το θέλημα του Θεού.

Αλήθεια όμως! Ποιός είναι αληθινά ο Χριστός και ποιός είναι ο πραγματικός σκοπός του ερχομού Του στη γη; Η σημερινή περικοπή του Ιερού Ευαγγελίου όπως την ακούσαμε κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, είναι μικρή σε έκταση, περιέχει όμως θεμελιώδεις θεολογικές απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, οι οποίες διαφοροποιούν εντελώς το πρόσωπο και την αποστολή του Χριστού μας από το πνεύμα και τη νοοτροπία της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά και πολλών σημερινών συνανθρώπων μας, οι οποίοι ρυθμίζουν τη ζωή τους με βάση μία διαστρεβλωμένη εικόνα του Θεού.

Όσα ακούσαμε σήμερα από το Ευαγγέλιο αποτελούν απόσπασμα από την συνομιλία του Κυρίου μας με τον Νικόδημο. Ποιός ήταν όμως ο Νικόδημος; Όπως αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην αρχή του τρίτου κεφαλαίου στο οποίο ανήκει η σημερινή ευαγγελική περικοπή, ο Νικόδημος ήταν Φαρισαίος, ανήκε δηλαδή στους φανατικότερους εκπροσώπους του εβραϊκού λαού, με τις πλέον απόλυτες θέσεις σχετικά με τον αναμενόμενο μεσσία και τον εγκόσμιο θρίαμβό Του. Οι πεποιθήσεις αυτές ήταν η αιτία ώστε οι Φαρισαίοι να αποτελούν τους φανατικότερους εχθρούς του Κυρίου και αργότερα της Εκκλησίας.  

Ο Νικόδημος όμως, αν και Φαρισαίος, αναζητά την αλήθεια. Επισκέπτεται τον Κύριο με αληθινό ενδιαφέρον. Δεν υποκρίνεται. Δεν επιθυμεί να Τον παγιδεύσει, όπως έκαναν συχνά οι όμοιοί του. Αναγνωρίζει τον Χριστό ως άνθρωπο του Θεού, αποδεχόμενος τα θαύματά Του, σε μερικά από τα οποία μπορεί να ήταν και αυτόπτης μάρτυρας. 

Ο Χριστός γνωρίζει πως ο Νικόδημος είναι ακόμη εγκλωβισμένος στην εικόνα του Θεού που είχε ο λαός του Ισραήλ. Ενός Θεού δυνάμεως, ο οποίος θα κρίνει τους ειδωλολάτρες και θα συντρίψει τους ξένους κατακτητές. Η καλή προαίρεση του Νικοδήμου λοιπόν τον καθιστά έτοιμο να δεχθεί την αποκάλυψη του αληθινού τρόπου με τον οποίον ενεργεί ο Θεός, αλλά και τον  αληθινό σκοπό της ενανθρωπήσεώς Του. Και ποιός είναι Εκείνος που γνωρίζει όλα αυτά καλύτερα από τον καθένα; Ποιός άλλος από τον ίδιο τον Χριστό, τον Υιό και Λόγο του Θεού, ο Οποίος «κατέβηκε από τον ουρανό και που ανήκει στον ουρανό», όπως μας αναφέρει ο 13ος στίχος. Ιδού λοιπόν η πρώτη αποκάλυψη της περικοπής: Ο Χριστός δεν είναι απλώς ένας άνθρωπος του Θεού, αλλά ο ίδιος ο Θεός που έγινε άνθρωπος. Μόνον αυτός μπορεί να βεβαιώσει μία δεύτερη αποκάλυψη: Πως ο Θεός είναι αγάπη και πως μόνον η αγάπη οδηγεί στην αιώνια ζωή.

Αποκομμένος όμως από τον ουρανό, ο αποστάτης άνθρωπος, αντικατέστησε στην ψυχή του τον Θεό με τον εαυτό του. Την εικόνα του Θεού αλλοίωσε η δαιμονική υπερηφάνεια, το «Γενικό Επιτελείο των παθών», όπως τη χαρακτηρίζει ο άγιος Παΐσιος. Αντί της αγάπης που ποτέ δεν καυχιέται και όλα τα συγχωρεί, όπως μας αναφέρει ο Απόστολος Παύλος στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή του, την ανθρώπινη ψυχή κατέκλυσε ο εγωισμός, μεταβάλλοντας τον άνθρωπο σε δικαστή των πάντων. Ο άνθρωπος έμαθε να εντοπίζει διαρκώς το λάθος του άλλου, να τον κρίνει και να τον καταδικάζει. Ο πεσμένος άνθρωπος ξέχασε να αγαπά και επιδόθηκε σε ένα ανηλεές άθλημα κατάκρισης και καταδίκης του αδελφού του. Όπως φαίνεται και στην περίπτωση των Φαρισαίων, η υπερηφάνεια είναι σε θέση να μετατρέψει ακόμη και την πίστη σε πηγή αλαζονείας και απόρριψης του συνανθρώπου μας. Χωρίς ζωντανή σχέση με τον αληθινό Θεό, η πίστη γίνεται απάνθρωπη και στην ουσία αντίθεη.

Αυτή τη ζωντανή σχέση ήρθε να αποκαταστήσει ο Χριστός στη γη. Η σημερινή περικοπή αποτελεί πρόσκληση ένωσης με το Θεό της αγάπης, ώστε να γίνουμε και εμείς άνθρωποι αγάπης.  Μέσα στην Εκκλησία μαθαίνουμε ξανά πόσο αγάπησε ο Θεός ακόμη και αυτόν, τον πεσμένο, τον τραυματισμένο, τον μιαρό άνθρωπο, ώστε, όπως ακούσαμε στον 15ο στίχο,  «παρέδωσε στο θάνατο το μονογενή του Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ’ αυτόν αλλά να έχει ζωή αιώνια».

Ιδού το σκάνδαλο και η αιτία του μένους των Φαρισαίων: Ενώ ανέμεναν Μεσσία ενός έθνους, θριαμβευτή και τιμωρό των αλλοφύλων, αλλά και του κάθε αμαρτωλού, στο πρόσωπο του Χριστού, αποκαλύπτεται ένα Θεός που δεν επιθυμεί την καταδίκη, αλλά την σωτηρία όλων των ανθρώπων. Ιδού όμως και το σκάνδαλο εκείνων που επιμένουν και στις μέρες μας να βλέπουν τον Θεό ως δικαστή και τιμωρό: Ενώ πιστεύουν στο σχέδιο της αγάπης Του, αναλαμβάνουν εν ονόματί του, να ανακαλύπτουν υπαρκτές η και ανύπαρκτες αμαρτίες, κατακεραυνώνοντας συνανθρώπους τους με απάνθρωπη σκληροκαρδία.

Αδελφοί μου,

Σκοπός το Θεού είναι μας κάνει ομοίους Του. Όμοίους Του στη συγχώρεση, ομοίους Του στην επιείκεια, ομοίους Του στην αγάπη. Κάθε χριστιανός αποτελεί την ζωντανή εικόνα του Θεού στον κόσμο και ο κόσμος, ο ταλαιπωρημένος και απελπισμένος, αναζητά στο πρόσωπο του κάθε χριστιανού τον αληθινό Θεό της αγάπης. Όποιος βιώνει την ζωντανή σχέση με τον Χριστό, ακούει τη φωνή του Θεού, ο Οποίος «πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν», όπως αναφέρει ο απόστολος Παύλος στην πρώτη επιστολή του προς τον Τιμόθεο.  Όποιος έχει αποδεχθεί την αναγέννηση που προσφέρει το Άγιο Πνεύμα, μέσω των Μυστηρίων της Εκκλησίας μας, έχει εγκαταλείψει τον σκληρόκαρδο πεσμένο εαυτό του και απολαμβάνει την χαρά της αποκατάστασης της αυθεντικής του φύσης. Όποιος έχει μεθύσει από την αγάπη του Θεού, μεταβάλλεται σε πηγή επιείκειας και αγάπης για τον διπλανό του.

Το μήνυμα της σημερινής περικοπής είναι απλό, μεγαλειώδες, χαρμόσυνο και λυτρωτικό: Σκοπός του ερχομού του Υιού του Θεού στη γη δεν είναι η καταδίκη αλλά η σωτηρία όλου του κόσμου. Όποιος θέλει να μετρήσει την πίστη του στον αληθινό Θεό, ας κρίνει ο ίδιος τη στάση του απέναντι στον αδελφό του και, ανάλογα με την αυστηρότητα η την αγάπη του, ας κατατάξει τον εαυτό του μεταξύ των αμείλικτων Φαρισαίων η των αναγεννημένων τέκνων του Θεού, ο Οποίος δεν μας θέλει κριτές αλλά συμμέτοχους στο έργο της σωτηρίας το κόσμου.

Ας ενισχύσουμε λοιπόν αδελφοί μου τους δεσμούς μας με τον αληθινό Θεό της αγάπης, ας βαδίσουμε με ζήλο, αλλά και ταπεινοφροσύνη την πνευματική οδό των Πατέρων μας που οδηγεί προς Εκείνον και ας μεταβληθούμε σε πηγή αγάπης προς όλους.